Familie Brink

Op 26 mei 1820 trouwden in Coevorden Goswinus Blancke en IJkjen Brink. Op 27 nov 1817 was Goswinus nog huwelijksgetuige voor zijn broer Joannes Ferdinand Blancke in Burgsteinfurt. Op 24 februari 1818 beviel IJkjen Brink van een zoon Jacobus Brink. Omdat eind 1817 Goswinus nog in Burgsteinfurt verbleef, is het niet waarschijnlijk dat hij de vader was van Jacobus, en die werd bovendien ook niet wettig door hem erkend bij het huwelijk. Jacobus Brink trouwde in 1848 met Aaltje Visscher in Gramsbergen.

IJkje Brink werd geboren op 27 november 1793 als dochter van Jan Brink en Gesien Jansen. Het huwelijk van Jan Brink en Gesien Jansen is niet bekend, maar zal rond 1785-1786 liggen.

Jan Brink en Gesien Jansen hadden precies 4 kinderen, twee zoons en twee dochters. Van hen werd de eerste zoon Berend (1787) vernoemt naar zijn paternele grootvader Berend Brink, de tweede zoon Daniel (1789) werd vernoemt naar maternele grootvader Danile Jansen, de eerste dochter Janneke (1791) werd vernoemd naar paternele grootmoeder Janneke ter Poorten, en de laatst geborene was IJke Brink, die vernoemd werd naar maternele grootmoeder IJke Helms.

Gesien Jansen werd geboren op 15 februari 1767 in Coevorden. Haar ouders, Daniel Jansen en Ike Helms trouwden in 1761 in Coevorden. Behalve Gesien werden er nog twee dochters geboren in 1762 en 1763, beiden Janna genoemd. Gesien Jansen overleed al in 1797, net 30 jaar oud.

Jan Brink overleed in 1803 in Coevorden. Hij werd in 1756 geboren als eerste zoon van Berend Brink en Jantijn Ter Poorten (of Poortman?). De eerste 4 kinderen van dit echtpaar, dat in 1750 trouwde, waren allen dochters: Jantijn (1751), Anna Maria (1753) en Jantijn (1754). Op 3 december 1756 werd dan Jan Brink gedoopt. Na hem kwamen nog Harm (1758), Johanna Maria (1760), Fennigjen (1762). Harm (1765) en Gerard (1767). Juist bij de doop in 1756 van Jan Brink wordt zijn moedersnaam weergegeven als Poortman:

Coevorden, doopboek (1731-1779; DTB 20), 3 december 1756, pagina 74
Gedoopt: Jan, zoon van Beren Brink en Janneken Poortmans


Het viel mij op, dat er door zoons over het algemeen niet jong werd getrouwd, ook niet in de andere takken. Zo werd Hindrik Brink geboren in 1751, en hij trouwde in 1780; Lucas Brink werd geboren in 1754, en hij trouwde in 1779. Dit waren neven van Jan Brink, die zelf dus rond 1786 is getrouwd, op 30 jarige leeftijd. Ook Jan's jongere broer Gerard Brink trouwde ca. 1800 op ongeveer 33-jarige leeftijd.

Op grond van de vernoemingsregels kan Jan Brink vernoemd zijn naar zijn paternele grootvader Jan Hendricx Brink, en de tweede zoon Harm kan dan vernoemd zijn naar de maternele grootvader. Dat wordt nog eens versterkt, omdat de eerste zoon Harm jong stierf, en er nog een volgende zoon Harm werd vernoemd. Maar bij de dochters werden de vernoemingsregels niet gehanteerd. Dat zou veroorzaakt kunnen worden, doordat de familie ter Poorten sociaal waarschijnlijk hoger in aanzien stond. Maar dat betekent wel, dat we hier dus voorzichtig moeten zijn met die vernoemingen.

Coevorden, ondertrouw- en trouwboek (afschrift) (1748-1770; DTB 26), 12 april 1750, pagina 9
Ondertrouwdatum: 12-04-1750
Bruidegom: Berent Jansen, weduwnaar van Geertien Berents
Bruid: Janneke ter Poorten

Hierboven staat de huwelijksinschrijving van het huwelijk in Coevorden van Berend Jansen Brink en Janneke ter Poorten. Hij was weduwnaar van Geertien Berents in 1750. Dat eerdere huwelijk werd gesloten in 1747:

Coevorden, trouwboek (1731-1811; DTB 25), 30 april 1747, pagina 311
Huwelijksdatum: 30-04-1747
Bruidegom: Berent Brink
Bruid: Geertijn Wolters, woonplaats: Klooster

Uit dat huwelijk werd in 1748 nog een dochter Jans Brink geboren, ook in Coevorden.

Coevorden, doopboek (1731-1779; DTB 20), 28 juli 1748, pagina 48
Gedoopt: Jans, dochter van Berent Brink

Janneke ter Poorten zal één of andere familieband hebben gehad met Angenis ter Poorten, want op 9 mei 1756 verklaren Berend Brink en Janneke ter Poorten, dat zij een bedrag van 800 gulden schuldig zijn aan juffrouw Angenis ter Poorten, weduwe van de weledele heer P. Eyzonius. Hypotheek werd verstrekt op het huis in de Bentheimstraat.

Coevorden, trouwboek (1683-1731; DTB 24), 17 maart 1730, pagina 303
Huwelijksdatum: 17-03-1730
Bruidegom: Petrus Eijsonius, beroep: vaandrig; woonplaats: Groningen
Bruid: Angenis ter Poorten

Vermoedelijk betreft dit Angenis ter Poorten, dochter van Meindert ter Poorten:

Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 28 april 1706, pagina 137
Gedoopt: Angenis, dochter van Hindrik ter Poorten
NB beroep vader: borgemeester

Hier wordt het wat betreft ter Poorten tamelijk lastig. Vooral omdat er meerdere dopen zijn van een Janneke of Jantijn ter Poorten, en omdat er in de doopboeken van Coevorden nooit getuigen werden genoteerd. Andere bronnen zullen daar dus meer hulp in moeten geven.

Hetzelfde geldt echter ook voor de voorouders van Berend Brink. Mijn bronnen zijn hiervoor de website van Drenlias en het Coevorder Familieboek. Daarin wordt Berend Brink zoon genoemd van Jan Brink en Fennegjen Jansen. Dat huwelijk werd gesloten in 1710 in Coevorden. Jan Brink overleed echter al in 1724, waarna zijn weduwe hertrouwde met Warsse Koops:

Coevorden, trouwboek (1683-1731; DTB 24), 18 juli 1725, pagina 291
Huwelijksdatum: 18-07-1725
Bruidegom: Warse Geerts, woonplaats: Ringe (Duitsland)
Bruid: Fennichijn Jansen, weduwe van Jan Brink

Uit het huwelijk van Jan Brink en Fennigjen Jansen werden geboren:

1. Hendrik ca. 1711
2. Jan Brink ged. 12.11.1713 te Coevorden
3. Berend Brink ged. 10.5.1716 Coevorden
4. Berend Brink ged. 28.8.1718 Coevorden
5. Geesijn Brinks ged. 10.11.1720 Coevorden
6. Grietien Jans Brink 21.3.1723 Coevorden

De doop van Hendrik vond ik niet terug. Het Coevorder Familieboek geeft zijn geboortejaar als ca. 1711. Het zou natuurlijk kunnen, dat hij een zoon was die voor dit huwelijk geboren is, maar Hendrik wordt wel genoemd bij het tweede huwelijk van Fennegjen Jansen, waarbij werd vastgelegd, dat "soon Hendrik als ervelinck op het erve zal blijven". De vier andere kinderen ontvingen wegens vaderlijk goed, elk 25 caroli guldens, en de twee zusters ieder een bed met toebehoor.

Zou dit zijn doop kunnen zijn:

Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 16 augustus 1711, pagina 152
Gedoopt: Hindrik, zoon van Jan Hindriks
NB beroep vader: soldaat

Dit is niet zomaar een wilde gok, omdat Jan Brink, overleden in 1724, een zoon wordt genoemd van Hendrik Lamberts Brink. Hij zou dan gedoopt zijn in 1669:

Coevorden, doopboek (1669-1675; DTB 17), 14 maart 1669, pagina 188
Gedoopt: Jan, zoon van Brinckx Hendrickx

Persoonlijk kan ik over de voorgaande generatie die in het Coevorder Familieboek wordt genoemd, niet goed oordelen. Aan mij ontbreken daarvoor de noodzakelijke stukken, die dit alles ondersteunen. Daarom kies ik voor de veilige kant om hier te besluiten met de opmerking, dat Jan Brink wellicht een zoon was van Hendricks Lambert Brinck.

 

Ter Poorten

We zagen hierboven dat Janneke ter Poorten op een of andere manier verwant zal zijn aan Angenis ter Poorten, dochter van Hindrik ter Poorten en Pieternella Jellen. Van jannke ter Poorten en Berend Brinks zijn er twee vermeldingen in het (onder)trouwboek van Coevorden:

Coevorden, ondertrouw- en trouwboek (afschrift) (1748-1770; DTB 26), 12 april 1750, pagina 9
Ondertrouwdatum: 12-04-1750
Bruidegom: Berent Jansens, weduwnaar van Geertien Berents
Bruid: Janneke ter Poorten

Coevorden, trouwboek (1731-1811; DTB 25), 7 mei 1750, pagina 315
Huwelijksdatum: 07-05-1750
Bruidegom: Berent Jansens
Bruid: Annechijn ter Poorten

Ik heb daarom van Drenlias alle dopen van Jantijn en Annechijn ter Poorten gezocht in de periode 1720-1733. Eerder dan dit lijkt me niet relevant, omdat zij haar laatste kind doopte in 1767, en in 1750 trouwde. Later lijkt me ook niet relevant, omdat ik amper huwelijken aantrof van vrouwen jonger dan 18 jaar.

Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 8 november 1724, pagina 208
Gedoopt: Janneke, dochter van Jan Harm ter Poorten

Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 23 januari 1726, pagina 212
Gedoopt: Janna, dochter van Harm ter Poorten

 Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 8 oktober 1727, pagina 219
Gedoopt: Jantijn, dochter van Harm ter Poorten

Coevorden, doopboek (1703-1731; DTB 19), 14 juni 1731, pagina 231
Gedoopt: Annichijn, dochter van Jan ter Poorten

Coevorden, doopboek (1731-1779; DTB 20), 28 september 1732, pagina 10
Gedoopt: Janna, dochter van Jan ter Poorten

Coevorden, doopboek (1731-1779; DTB 20), 22 februari 1733, pagina 12
Gedoopt: Jantijn, dochter van Reinder ter Poorten

Omdat ik de doop in 1724 beschouw als een verschrijving van Harm Jan ter Poorten, mogen we waarschijnlijk stellen dat zij alle drie dochters waren van Harm ter Poorten en Maria Dollet. Ik weet niet goed, of er onderscheid gemaakt moet worden tussen de voornamen Janneke, Janna en Jantijn. Maar vrij zeker was de echtgenote van Berent Brink een dochter van Harm ter Poorten en Anna Maria Dollet. Zij dopen:

• Jantijn Brink, gedoopt 3 november 1751 in Coevorden
• Anna Maria Brink, gedoopt 1 juli 1753 in Coevorden
• Jantijn Brink, gedoopt 4 december 1754 in Coevorden
• Jan Brink, gedoopt 3 december 1756 in Coevorden
• Harm Brink, gedoopt 22 oktober 1758 in Coevorden
• Johanna Maria Brink, gedoopt 21 september 1760 in Coevorden
• Fennigjen Brink, gedoopt 11 augustus 1762 in Coevorden
• Harm Brink, gedoopt 20 februari 1765 in Coevorden
• Gerhard Brink, gedoopt 25 november 1767 in Coevorden

Opvallend vind ik hieraan, dat er twee keer een dochter wordt vernoemd Jantijn, en pas veel later een dochter Fennigjen naar de paternele grootmoeder. De vernoemingen van de zoons wijst volgens mij wel traditioneel naar de paternele grootvader Jan Brink en de maternele grootvader Harm ter Poorten. Van dopen van kinderen van Berent Jansen met Annechijn ter Poorten is in Coevorden vooralsnog niets te vinden, maar gezien de vernoemingen is het nog steeds niet uit te sluiten, dat Berent Brink trouwde met een dochter Annechijn van Jan ter Poorten en Jantijn Jansen Gerrijts, die zich verder Janneke ter Poorten noemde.

Voor wat betreft de ter Poorten-kant maakt dat niet enorm veel verschil, omdat Harm en Jan ter Poorten broers waren, allebei zoons van Jan ter Poorten en Jantijn Lipmans.

Het zal duidelijk zijn, dat ik nog geen onderzoek deed naar mogelijke andere brongegevens, zoals testamenten e.d. Misschien blijkt uit dat soort stukken duidelijker, hoe de afstamming precies gezeten heeft. Omdat ik uitga van de kundigheid van de werkgroep, die verantwoordelijk is voor de 4 delen van de reeks Coevorder Familieboek, neem ik aan, dat Janneke ter Poorten een dochter was van Harm ter Poorten en Joanna Maria Dollet, die ook een keer Rachel werd genoemd, dochter van Johannes Do(l)let en Johanna Jans Peyerick.

Ik meldde al eerder, dat Berent Brink en Janneke ter Poorten een lening hadden bij juffr. Angenis ter Poorten. Ook Hendrik Berends, die in 1760 trouwde met Hindrikijn ter Poorten, had een dergelijke lening:

Op 20 juni 1771 namen zij voor de somma van 2000 Caroli guldens een hypotheek van juffrouw Angenis ter Poorten, weduwe Eysonius, op hun huis in de Frieschestraat naast Wildrick Wildricks en de kinderen van der Scheer.

Het Coevorder Familieboek noemt Hindrikijn ter Poorten een dochter van Harm ter Poorten en Maria Dollet. Uit haar huwelijk met Hendrik Berends in 1760 werden gedoopt:

•Zwaantijn gedoopt 8 maart 1761 in Coevorden
•Berent, gedoopt 20 maart 1763 in Coevorden
•Berend, gedoopt 26 augustus 1764 in Coevorden
•Johanna Maria, gedoopt 11 maart 1769 in Coevorden
•Harm, gedoopt 16 juli 1769 in Coevorden
•Hinderica, gedoopt 19 novembert 1773 in Coevorden

Jan ter Poorten X Jantijn Lipmans en Hendrick ter Poorten (burgemeester van Coevorden) waren broers. Hun kinderen dus neven en nichten. Daarmee zijn dus Harmen en Jan ter Poorten neven geweest van juffrouw Angenis ter Poorten, die de leningen gaf aan haar achternichten voor de aankoop van de huizen.

 

                                                                                Hindrick Jansz ter Poorten X (1654)  Jantien Hannincks               |..............................|...............................|..................................|..............................|...............................|............................|..............................|
Hinderichien           Jantien                          Jan                            Hendrick                   Hermannus                   Jantjen                   Jan Hannink                Johannes
ca. 1655                 1657                          1660                             1663                         1666                          1670                        1674                         1677
X (1680) Wolter                           X (1692) Jantijn         X (1688) Anna Gesina Prins                                                              X (1694) Margrietien Winters
Schoonebeek                                            Lipman         XX (1695) Pieternella Jellen                                                          XX (1699) Janthijn Bennink                

De website waaraan ik een deel van deze gegevens heb ontleend (http://www.coevern.nl/stambomen/terpoorten.html) noemt van Hindrick Jansz ter Poorten en Jantien Hannincks nog de ouders:

Hindrick Jansen ter Poorten, koopman, meensman, burgemeester, geboren rond 1630, zoon van Jan Wolters en Hindrickien Jans ter Poorten.
Getrouwd rond 1655 met Jantien Hannincks, geboren rond 1635, dochter van Jan Hanninck en Hendrickien Jansen.

Over het echtpaar Hendrick Jansens ter Poorten en Jantien Hannincks zijn nog wat gegevens bekend:

In 1662 kochten "Henderick Jansens ter Porten en Jantien Hanninckx, sin husfrouwe het burgerschap van Coevorden".
(Bron: Coevorder Familieboek deel 3)
Akte van overdracht door de erven vrouw Mesteringh aan Hendrick ter Poorten en zijn vrouw Jantyn van een deel van de gerechtigdheid in het Coevorder Moer gelegen in het Buitenvrede, 1671

Hendrick Jansen ter Poorten was een zoon van Jan Wolters en Hendrickien Jans ter Poorten. In de databank van de LDS (Family Search) wordt hij Jan Wolters ter Poorten genoemd, in huwelijk met Hindrickien Jans ter Poorten:

HENDRIK JANSZ TER POORTEN
Parents:
Father: JAN WOLTERSZ TER POORTEN
Mother: HINDRICKTIEN JANSZ TER POORTEN

Marriages:
Spouse: JANTIEN HANNICK
Marriage: 28 APR 1654 Coevorden, Drenthe, Netherlands

JANTIEN HANNICK
Parents:
Father: JAN HANNICKHEND
Mother: HENDRICKIEN JANSEN

Marriages:
Spouse: HENDRIK JANSZ TER POORTEN
Marriage: 28 APR 1654 Coevorden, Drenthe, Netherlands

Ik heb dit zo opgenomen, omdat de naam van haar vader lijkt te berusten op een leessfout nl. Jan Hanninck (h)ende Hendrickien Jansen. Als dat zo is, dan moet er dus een stuk bestaan van dit huwelijk, maar op Drenlias wordt dit huwelijk niet genoemd, omdat daarin de huwelijken zijn opgenomen vanaf 1656 (dopen vanaf 1630). Wat ik toch op zijn minst opvallend vind, dat is dat de voornaam Wolter niet meer ergens terugkomt in latere generaties.

In het Coevorder Familieboek worden nog twee generaties genoemd. Hendrik Jansz ter Poorten (Poortman) wordt zoon genoemd van Jan Wolters en Hindrickien Jansz ter Poorten. Er wordt gesproken over een huwelijk tussen beiden, maar het heeft er in elk geval alle schijn van dat Jan Wolters niet een 'ter Poorten' was. Is dat misschien ook de reden voor het voorkomen van de naam Poortman(s)? Was er misschien sprake van een buiten-echtelijke zoon van Hindrickien Jans ter Poorten?

Hindrickien Jans ter Poorten, geboren ca. 1605, wordt vemeld als dochter van Jan ter Poorten, gehuwd met Janna. Dat laatste echtpaar woonde nog in 1630 in Coevorden. Daarmee is Jan ter Poorten, die omstreeks 1580 zal zijn geboren de oudst vermelde in het Coevorder Familieboek. Toch zijn daarmee niet alle ter Poorten's uit Coevorden genoemd. Voor 1580 zijn er nog vermeldingen te vinden in oudere stukken:

1503 november 17 (des vrijdages na sunte Mertensdage in den wynter)
Roloff Schoenkamp, schout van Covorden, verklaart dat Evert die Bake en Wyllem van Tuyll, als vertegenwoordigers, hebben verklaard dat Johan Claesz. of Schutemaker heeft gekocht van Adolph van Rechteren, heer tot Almelo, het eikehout en duusthout (slecht, sponzig hout) staande op de Hagen en op de erven Hundebrinck en Ruwenhove in de heerlijkheid Almelo, voor een bedrag van 600 Rijnse guldens, welke koopsom Schutemaker aan Van Rechteren schuldig blijft, onder verband van al zijn goederen.
Keurnoten: Johan Holterman en Johan Ortwijns, verdere getuigen: Johannes Vysscher die oelde, Johannes Vysscher de jonghe, Harder Staell, Herman ter Poerten en Roleff ten Perboem.

Akte van overdracht door Lambert Johan Conraets aan Hendrik ter Poorten de Jonge en zijn vrouw Metten van een perceel goordenland bij het oude kerkhof onder Coevorden (1517).
Akte van overdracht door Matheus van Kempen en zijn vrouw Gese aan de vrouw van Hendrik ter Poorten de Jonge van twee percelen hooiland onder Coevorden (1517).

Akte waarbij Johan Muylert, rentmeester van Salland, verklaart Mechtelt, de vrouw van Henrick ter Poorten de Jonge, met haar kinderen op te nemen in de Vrije van Ommen, tegen betaling van een jaarlijkse vergoeding (1529).

Akte van verkoop en overdracht door Johan Pijper en Harmen ter Poorten aan de drost Reynolt van Burmania en zijn vrouw Elisabeth (van Brakel, zie nummer 1059) van de Pothoff c.a. gelegen onder Coevorden (1550).

Akte van scheiding tussen de kinderen van Henryck ter Poerten en Mette ter Poerten van de nalatenschap van hun ouders (1554)

Akte van overdracht door Bate Scheers aan Herman ter Poorten en zijn vrouw Anna van een perceel goordenland buiten de Twentse poort bij de galgen (1555).

Akte van overdracht door Johan ter Moelen in Laarwolt en zijn vrouw Metten aan Hendrik ter Poorten van het land onder Coevorden dat Metten van haar vader geërfd had (1577).

Akte van overdracht door Arent Scheers c.s. aan Hendrik ter Poorten en zijn vrouw Anna van een huisstede binnen Coevorden gelegen over de Baene, geheten de Baetenstede, en een kerkstoel (1577)

 Deze gegevens lijken te wijzen op een ruwe -en zeer speculatieve- lijn:

Harmen ter Poorten + na 1503
            |
Hendrik ter Poorten (+ voor 1529) X (voor 1517) Metten of Mechteld (+ voor 1554)
de jonge
    |...................................|
Harmen                        en andere kinderen
X  (voor 1555) Anna                        
   | .....................................|
Hendrik                             Mette
X (voor 1577) Anna         X Johan ter Moelen
   |
Jan ter Poorten
X Janna
   |
Hendrickien Jansen ter Poorten
X Jan Wolters

(N.B. Misschien waren Hendrik en Mette ook wel broer en zuster van Harmen ter Poorten)
De toevoeging Hendrik ter Poorten de jonge doet vermoeden dat er ook in die tijd een Hendrik ter Poorten de oude leefde, misschien een broer van Harmen ter Poorten.